Uzbudljiva hronologija: Novi Sad pre Novog Sada

Od praistorije, preko prvih naseljenika, osvajača, pa do prosvetiteljstva i osnivanja prvih kulturnih i obrazovnih institucija, ovo su najznačajniji događaji na prostoru Novog Sada pre Novog Sada.

Novi Sad je svoje ime dobio 1. februara 1748. godine, zajedno sa statusom slobodnog kraljevskog grada, grbom i pravom na samoupravu. A šta je bilo pre toga?

Pročitajte i: Uzbudljiva hronologija Novog Sada: Događaji koji su obeležili istoriju grada

Mnogo šta se promenilo otkako je Novi Sad dobio svoje ime, grb i pravo na samoupravu. Ova uzbudljiva hronologija podsetiće vas na najznačajnije događaje koji su tokom prethodne 273 godine obeležili naš grad.

60.000 - 35.000 g.p.n.e.

Petrovaradinska stena

Petrovaradinska stenaNajstariji arheološki nalazi potiču iz srednjeg paleolita, pronađeni su na Petrovaradinskoj steni i svedoče o naselju praistorijskih ljudi.

 
60.000 - 35.000 g.p.n.e.

5.500 g.p.n.e.

Arheološka istraživanja

Arheoloska istrazivanjaNa teritoriji NS-a arheološka istraživanja potvrđuju prve naseobine u okviru starčevačke kulture, jedne od najstarijih na tlu Evrope. Naseljavanje se nastavlja i tokom bakarnog, bronzanog i gvozdenog doba.

5.500 g.p.n.e.

1. v. n. e.

Castellum Cusum

1 v.n.e.Početkom izgradnje rimskog utvrđenja na Petrovaradinskoj steni – Castellum Cusum, današnji prostor NS-a postaje važno mesto odbrane Rimske imperije, razgraničavajući varvarski od civilizovanog dela Evrope, tokom nekoliko narednih vekova. 

1. v. n. e.

1235.

Petrovaradinska tvrđava

Posle završetka epohe velike seobe naroda na prostoru obeleženom čestim sukobima između Vizantije i Ugarske počinje izgradnja srednjevekovne Petrovaradinske tvrđave.

1235.

1526.

Sulejman Veličanstveni

Sulejman VeličanstveniSultan Sulejman Veličanstveni osvaja srednjevekovnu Petrovaradinsku tvrđavu čime prostor današnjeg grada postaje deo Otomanskog carstva. 

1526.

1528.

Bistrica

Slovenski toponim Bistrica ucrtan je na čuvenoj Lazarusovoj mapi na prostoru današnjeg grada. 

1528.

1691.

Ludvig Badenski

Ludvig BadenskiAustrijski vojskovođa Ludvig Badenski osvaja Petrovaradinsku tvrđavu i prostor današnjeg Novog Sada.

1691.

1692.

Car Leopold I Habzburški

Car Leopold I Habzburški započinje izgradnju jedne od najvećih savremenih artiljerijskih tvrđava u Evropi – Petrovaradinske tvrđave.

1692.

1703.

Prosvetiteljstvo

Novi SadProsvetiteljstvo donosi Novom Sadu začetak savremenog obrazovnog sistema, osnivanjem osnovne srpske škole, zatim pravoslavne gimnazije (1731) i prvog koledža u ovom delu evrope (1741), Collegium Vissariono-Pavlovicsianum Petrovaradiniense, preteče prve visokoškolske ustanove kod Srba. 

1703.

1716.

Princ Eugen Savojski

Velika pobeda u bici kod Petrovaradina pod komandom princa Eugena Savojskog, najvećeg vojskovođe svoga vremena, označila je kraj dominacije Osmanske imperije na ovim prostorima. 

1716.

1748.

Marija Terezija

Marija Terezija1. februara carica Marija Terezija dodeljuje mestu status slobodnog kraljevskog grada nazvavši ga Novi Sad, Neoplanta, Neusatz, Újvidék.

1748.

60.000 - 35.000 g. p. n. e.

Petrovaradinska stena

 
Petrovaradinska stena

Najstariji arheološki nalazi potiču iz srednjeg paleolita, pronađeni su na Petrovaradinskoj steni i svedoče o naselju praistorijskih ljudi.

 

5.500 g. p. n. e.

Arheološka istraživanja

 
Arheološka nalazišta

Na teritoriji Novog Sada arheološka istraživanja potvrđuju prve naseobine u okviru starčevačke kulture, jedne od najstarijih na tlu Evrope. Naseljavanje se nastavlja i tokom bakarnog, bronzanog i gvozdenog doba.

1. v. n. e.

Castellum Cusum

 
1 v.n.e.

Početkom izgradnje rimskog utvrđenja na Petrovaradinskoj steni – Castellum Cusum današnji prostor Novog Sada postaje važno mesto odbrane Rimske imperije razgraničavajući varvarski od civilizovanog dela Evrope tokom nekoliko narednih vekova.

1235.

Petrovaradinska tvrđava

 
Petrovaradinska tvrđava

Posle završetka epohe velike seobe naroda na prostoru obeleženom čestim sukobima između Vizantije i Ugarske počinje izgradnja srednjevekovne Petrovaradinske tvrđave.

1526.

Sulejman Veličanstveni

 
Sulejman Veličanstveni

Sultan Sulejman Veličanstveni osvaja srednjevekovnu Petrovaradinsku tvrđavu čime prostor današnjeg grada postaje deo Otomanskog carstva.

1528.

Bistrica

 
Lazarusova mapa

Slovenski toponim Bistrica ucrtan je na čuvenoj Lazarusovoj mapi na prostoru današnjeg grada.

1691.

Ludvig Badenski

 
Ludvig Badenski

Austrijski vojskovođa Ludvig Badenski osvaja Petrovaradinsku tvrđavu i prostor današnjeg Novog Sada.

1692.

Car Leopold I Habzburški

 

Car Leopold I Habzburški započinje izgradnju jedne od najvećih savremenih artiljerijskih tvrđava u Evropi – Petrovaradinske tvrđave.

1703.

Prosvetiteljstvo

 
Novi Sad

Prosvetiteljstvo donosi Novom Sadu začetak savremenog obrazovnog sistema osnivanjem osnovne srpske škole, zatim pravoslavne gimnazije (1731) i prvog goledža u ovom delu evrope (1741), Collegium Vissariono-Pavlovicsianum Petrovaradiniense, preteče prve visokoškolske ustanove kod Srba.

1716.

Princ Eugen Savojski

 
Princ Eugen Savojski

Velika pobeda u bici kod Petrovaradina pod komandom princa Eugena Savojskog, najvećeg vojskovođe svoga vremena, označila je kraj dominacije Osmanske imperije na ovim prostorima.

1748.

Marija Terezija

 
Marija Terezija

1. februara carica Marija Terezija dodeljuje mestu status slobodnog kraljevskog grada nazvavši ga Novi Sad, Neoplanta, Neusatz, Újvidék.

Pročitajte i nastavak Uzbudljive hronologije Novog Sada. 

Foto: Vladimir Veličković

Povezani članci