… i to Univerzitetski grad sa gotovo 50.000 studenata koji dolaze ne samo iz Novog Sada i Vojvodine, već i iz cele Srbije i regiona, pa čak i evropskih i svetskih zemalja. Donosimo vam priču o novosadskom Univerzitetu i studentskom kampusu.
Novi Sad je oduvek bio bastion obrazovanja, nauke, kulture i sveukupni intelektualni inkubator. Ovu titulu zadržao je do danas i još sebi pridodao neke nove titule, poput Evropske prestonice kulture. U jednoj ovakvoj sredini nastale su i razvijale se mnogobrojne obrazovne i kulturne ustanove. Uviđajući značaj obrazovanja mladih naraštaja, čak je patrijarh srpski Josif Rajačić, 1854. god, pokušao da otvori Univerzitet u Sremskim Karlovcima ili Novom Sadu, ali bečki krugovi nisu bili zainteresovani da podrže ovu inicijativu.
Temelji visokog obrazovanja na ovom prostoru postavljeni su davno, još 1740. osnivanjem Visarijonovog kolegijuma (Collegium Vissariono-Pawlovicsianum Petrovaradinense) u Novom Sadu, osnivanjem Norme – škole za obrazovanje srpskih učitelja, 1788. u Somboru, Preparandije 1812. god. u Sentandreji i ostalih ustanova koje su doprinele razvoju naučne misli.
Kako je nastao Univerzitet u Novom Sadu
Filozofski i Poljoprivredni fakultet osnovani su u Novom Sadu 1954. god, i zajedno čine jezgro iz koga će se šest godina kasnije razviti Univerzitet u Novom Sadu. U vreme osnivanja oni su bili deo Beogradskog univerziteta, koji je pružao kompletnu logističku pomoć. Novosadski univerzitet je zvanično osnovan 28. juna 1960. god, ukazom o proglašenju zakona koji je donela Narodna skupština Republike Srbije.
Univerzitet u Novom Sadu je danas najviša obrazovna, naučna i umetnička ustanova u Vojvodini, druga po veličini u Srbiji, na kojoj visoko obrazovanje stiče preko 50.000 studenata. Novosadski univerzitet obuhvata ukupno 14 fakulteta, u okviru kojih se realizuje oko 360 akreditovanih studijskih programa, na nivou osnovnih, master, specijalističkih i doktorskih studija. Sedište u Novom Sadu ima devet fakulteta, od čega je sedam smešteno u univerzitetskom kampusu – Filozofski, Pravni, Poljoprivredni, Tehnološki, Fakultet tehničkih nauka, Prirodno-matematički i Fakultet sporta i fizičkog vaspitanja. Medicinski fakultet se nalazi u krugu Kliničkog centra, a Akademija umetnosti na Petrovaradinskoj tvrđavi.
Pet fakulteta koji pripadaju Novosadskom univerzitetu, imaju sedišta u drugim gradovima Vojvodine. Ekonomski, Građevinski i Učiteljski fakultet na mađarskom nastavnom jeziku imaju sedište u Subotici, Tehnički fakultet “Mihajlo Pupin” u Zrenjaninu, a Pedagoški fakultet u Somboru. U sastavu Novosadskog univerziteta su i tri instituta – Institut za nizijsko šumarstvo i životnu sredinu, Naučni institut za prehrambene tehnologije i Institut BioSens za informacione tehnologije biosistema. Studentima, profesorima i istraživačima dostupna je centralna biblioteka, biblioteke fakulteta i instituta, kao i Biblioteka Matice srpske, u kojoj se nalazi više od 3.000.000 publikacija. Univerzitet je do sada učestvovao u preko 300 partnerskih i koordinatorskih međunarodnih projekata, među kojima su program Horizon 2000, Erasmus i Tempus.
Kampus: grad studenata
Univerzitet u Novom Sadu ima univerzitetski kampus, površine 259.807 m2. Nalazi se na levoj obali Dunava, u delu grada koji se naziva Liman 1. Ovde se nalazi većina fakulteta, administrativna zgrada Univerziteta, dva studentska doma (Slobodan Bajić i Veljko Vlahović), studentski restoran (velika menza), hotel sa apartmanima za privremeni smeštaj mladih nastavnika i saradnika, Zavod za zaštitu zdravlja studenata, Studentski centar, mnoge naučne, sportske, kulturne, informativne, stručne studentske organizacije, kao i lepo uređen studentski trg.
Novosadska omladina koja studira u svom gradu je veoma brojna, a dolazi i veliki broj studenata iz cele Srbije, kao i iz inostranstva. Ali studiranje nije samo učenje, već i druženje. Novi Sad je grad u kojem su se vekovima preplitale različite kulture, nacije, jezici… To je grad koji je uspeo da sačuva svoj opušteni duh, ravničarski mir i ljubaznost. Grad u kojem su jedni drugima “gari”, gde je Dunav more i gde najpoznatiji sendvič nosi naziv “Index sendvič”. A ko ga nije probao, kao da nije studirao u Novom Sadu. Grad je domaćin brojnim festivalima i manifestacijama – Exit, Ulični svirači, Sterijino pozorje, Kaledioskop kulture, Džez festival… i sve je to idelna prilika za dobar provod studenata.
Studentski kulturni centar je ustanova od velikog značaja za kulturni život studenata i mladih u Novom Sadu. Najznačajnije manifestacije u produkciji SKC NS su: Ritam Evrope, To Be.Punk.Festival, Novosadski strip vikend, Festival savremenog plesa Tanz Platz, Pozorišni festival Upad.
Za međunarodni dan studenata uzima se 17. novembar, u spomen na dan kada su nacisti 1939. god. ubili nekoliko čeških studenata, a preko 1.200 studenata poslali u koncentracione logore, zbog protesta protiv okupacije Češke. Dan studenata Beogradskog univerziteta je 4. april, dan kada je ubijen Žarko Marinović, 1936. god, student prava i član KPJ, tokom studentskog štrajka. To samo potvrđuje da su tokom istorije studenti uvek bili korektivni faktor za sve anomalije društva, oni koji su među prvima podizali glas na nepravdu. Studenti su predstavljali avangardu mladih, koja promoviše nove trendove na svim poljima društva. Takva avangarda je danas veoma brojna u Novom Sadu.
Autorka: msr Ljiljana Dragosavljević Savin, istoričarka
Foto: Jelena Ivanović
