U okviru programskog luka Seobe, očekuje nas nova izložba na otvorenom, na novom umetničkom prostoru – Subinom platou u Limanskom parku. Izložba umetničkih zastava pod nazivom MigrArt biće otvorena 20. marta u 11 časova, a upravo na ovoj galeriji na otvorenom biće predstavljena „šuma“ jarbola sačinjena od 49 jarbola visine 8 metara. Imaćemo priliku da vidimo umetničke radove o migracijama, sedam umetnika iz pet gradova bivših, aktuelnih i budućih nosilaca titule Evropske prestonice kulture. Novosađanima je prostor nove galerije već poznat kao Subin plato, tako da vam danas donosimo priču o legendarnom Subi, Kralju iluzije.
Subin plato dobio je ovo ime zahvaljujući građanskoj inicijativi iz 2011. godine. Građani su se udružili da bi svoj toponim dobio jedan od najznačajnijih kompozitora savremene muzike – Mitar Subotić Suba.
Novosadski pionir elektronske muzike
Mitar Subotić Suba rođen je 1961. godine u Novom Sadu, gde je završio i nižu muzičku školu, ali i Akademiju umetnosti – odsek za kompoziciju i orkestraciju. Tokom studija je pokazao interesovanje za elektronsku muziku, što će bitno odrediti njegov profesionalni pravac, i stvarao prve snimke kombinujući elektroniku sa sintisajzerima. Nakon završene Akademije, seli se u Beograd i pohađa kurs elektronske muzike na Radio Beogradu kod Pola Pinjona, britanskog saksofoniste. Suba je svoje sintisajzerske snimke pod pseudonimom Rex Ilusivii (kralj iluzije, lat.) slao svake nedelje Draganu Gojkoviću, autoru emisija Novi vidici i Yu pop scena na Radiju Novi Sad. Tek je godinu dana oduševljenim slušaocima, i samom Gojkoviću, otkrio svoj identitet, što možemo uzeti za zvaničan početak njegove karijere. Tada je prezentovao svoj rad u većim gradovima tadašnje Jugoslavije, ali i počeo da sarađuje s već afirmisanim muzičarima – Milan Mladenović i Marina Perazić samo su neki od njih.
Razvoj karijere Kralja iluzije
Suba je tokom osamdesetih radio i muziku za televiziju i pozorišne predstave. Usledile su saradnje s grupama Haustor, Heroina, La Strada, Oktobar 1864. Za delo The Dreambird In The Mooncage, ambijentalnu instalaciju snimljenu u Parizu, koju je radio s Goranom Vejvodom, nagrađen je 1988. godine od strane UNESKO fonda za promociju kulture. Nagrada se sastojala od stipendije za tromesečeno istraživanje afro-brazilskih ritmova u Brazilu, gde je ubrzo i emigrirao, očigledno našavši „svoje pleme“.
Subotić se u Brazilu brzo uklopio u lokalni muzički život i počeo da komponuje i snima muziku za reklame, modne revije, pozorište. Osim toga, ostvario je uspešnu karijeru kao producent, sarađivao s velikim brazilskim muzičarima kao što je Bebel Gilberto, Cibelle, Joao Parahyba, i u radu kombinovao tradicionalne brazilske ritmove i elektronsku muziku.
Svoj album São Paulo Confessions, Suba je izdao 1999. godine, mnogi kažu – na vrhuncu svoje karijere i dotadašnjeg rada. Mnogo se još očekivalo od njega, a on je samopouzdano koračao svojim putem. Album je objavljen u Evropi, SAD i Japanu. Međutim, na dan promocije baš u Sao Paolu, u studiju je izbio požar, a Mitar Subotić, pokušavajući da spase snimke iz studija, izgubio je život.
Najprodavaniji album i gremi nagrade
Nakon njegove smrti, brazilski umetnici su osnovali Institut SUBA. Interesantno je da je album Bebel Gilberto Tanto Tempo, koji je snimljen u njegovoj produkciji i izdat godinu dana nakon njegove smrti – 2000. godine – postao najprodavaniji album brazilske muzike u Americi, dok je pevačica za njega dobila tri Gremi nagrade. Mitar Subotić ostao je upamćen kao jedan od najvećih jugoslovenskih muzičkih producenata i pionira elektronske muzike u državi. Komponovao je muziku za filmove, televiziju, reklame, pozorišne i baletske predstave, kao i špice za Radio Novi Sad. Novi Sad mu, kao što smo rekli na početku, nije ostao dužan: tako danas na Limanu možete prošetati Subinim muzičkim platoom, a jedna od bina na festivalu Exit nosila je njegovo ime.
Autorka: Tihana Smiljanić
Foto: Marko Pudić, Uroš Dožić
