Uglavnom znate šta da očekujete u velikim, komercijalnim bioskopima u Novom Sadu – velike, komercijalne filmove. Međutim, gde otići ako ste pogledali sve blokbastere i poželite da uživate u nekom starom ili manje poznatom filmskom ostvarenju? Alternativni bioskopi, oni na otvorenom, nezavisni filmski festivali – u ovom tekstu naći ćete sva mesta na kojima se održavaju projekcije nezavisnih filmova.

Kulturne stanice

Kao neizostavni predstavnici kulture Novog Sada, kulturne stanice su prave filmske oaze. Nastale kao deo programa Evropske prestonice kulture u cilju decentralizacije događaja u oblasti kulture, svaka od ovih stanica ima mogućnost filmske projekcije.

U Svilari možete naići na projekcije domaćih i stranih ostvarenja. Tokom toplih letnjih noći gledaoci imaju priliku da se rashlade na platou isped Svilare na projekcijama pod vedrim nebom, na primer u okviru Francuskog letnjeg bioskopa. Ušuškana u mirnom almaškom kraju idealna je za takve projekcije, ali i za festivale poput Japansko-srpskog festivala filma.

U kulturnim stanicama Eđšeg i Rumenka su takođe organizovane projekcije filmova tako da je preporučeno pratiti društvene mreže ovih centara kulture kako bi ispratili sva dešavanja.

Zenit Books

Ova knjižara, koja je osmišljena kao kulturni centar, takođe ima i bioskop. U okviru ciklusa Antologija filma gledaoci su imali priliku da pogledaju kultne filmove svetske kinematografije režisera Ingmara Bergmana, Vima Vendersa i Akire Kurosave. Ulaz na sve projekcije u ovoj koncept knjižari je slobodan, a uzevši u obzir da Zenit Books ima i bar, gledaoci neće ostati žedni.

Kulturni centar Novog Sada

U Kulturnom centru Novog Sada (KCNS), pored projekcija novijih filmova većih produkcijskih kuća, mogu se naći i nezavisna ostvarenja, kao i nekoliko filmskih festivala koji se održavaju svake godine. Organizuju se i projekcije domaćih filmova, ali i onih sa neengleskih govornih područja. Ovo su neki od festivala koje možete posetiti tokom godine.

Slobodna zona

Slobodna zona je festival koji postoji više od 15 godina, a organizuje se istovremeno u tri grada  –  Beogradu, Novom Sadu i Nišu. Od 30 do 40 igranih i dokumentarnih filmova iz celog sveta, nagrađenih na prestižnim svetskim festivalima, se prikazuje svakog novembra, a 2021. godine je zakazan za period od 4. do 9. novembra. Iako traje 5 dana, on je deo šireg programa, Turneja Slobode, koji traje tokom cele godine, širom cele zemlje i to u 50 manjih gradova.

Euro In

Ovaj festival se organizuje svakog decembra u KCNS. Projekcije evropskog i nezavisnog filma se oržavaju već dvadeset godina slaveći kinematografiju autora Evrope.

Filmski front

Festival kratkometražnog filma Filmski Front organizuje se krajem oktobra. Ove godine kratke igrane i dokumentarne, domaće i međunarodne filmove, moći ćete da pogledate od 28. do 31. oktobra. Ulaz na festival je slobodan.

Još neki festivali koje možete posetiti tokom godine u KCNS su: 

• Španski metar, festival filmova na španskom jeziku;
• Uhvati film, festival posvećen invalidnosti i osobama sa invaliditetom;
• Merlinka festival, koji je posvećen LGBTIQ filmovima.

Crna kuća

Omladinski centar CK13 je još jedno mesto gde ćete pronaći filmove za koje verovatno nikada niste čuli. Osimišljena kao mesto za alternativnu kulturu i edukaciju, pre svega mladih, Crna kuća je svoj repertoar podelila u četiti formata:

• Art bioskop, koji obuhvata filmska ostvarenja starije i savremene filmske produkcije koja ne može da se vidi u većim bioskopima;
• Aktivistički bioskop, je format u okviru kojeg se na velikom platnu prikazuju dokumetarni i angažovani filmovi na različite teme od društvenog značaja;
• Muzički bioskop, osmišljen tako da publiku smesti na koncerte velikih bendova i muzičara iz prošlosti projekcijama njihovih javnih nastupa;
• Alternoon, prikazuje andergraund filmove kao skrivene predstavnike alternativne umetnosti.

Dom b-612

Dom b-612, nazvan po asteroidu koji je dom Malog princa, utočište je mladih koji su u potrazi za događajima alternativne kulture. Nastao kao projekat grupe studenta 2015. godine, Dom je ostvario brojne saradnje sa kulturnim aktivistima, umetnicima i muzičarima iz različitih krajeva sveta, a u okviru svojih aktivnosti imaju i projekcije filmova. Od dokumentaraca, preko nezavisnih filmova domaće i strane produkcije, do festivala, filmski repertoar je raznovrstan. Kakvi filmovi vas očekuju možete videti na primeru njihovog prošlogodišnjeg FreeDom festivala DIY filma.

Crna ovca

Crna ovca je osmišljena kao klub kulture i supkulture. Osnovana 2011. godine sa idejom da pruži mesto umetnicima i aktivistima koji nemaju prostor za predstavljanje svog rada i svojih ideja, Crna ovca svojim radom podstiče kulturno stvaralaštvo. Uz biblioteku stripova, gramofonskih ploča, knjiga, i raznovrsnih časopisa, koji su posetiocima slobodni za korišćenje, ovaj klub ima i sopstveni bioskop. Selekcija filmova se kreće od najnovijih horora, preko dugometražnih animea do starih drama i akcionih filmova, tako da je ovo pravo mesto za ljubitelje alternativnog sadržaja.

Kulturni centar Lab

Jedno od događajima najispunjenijih mesta je sisgurno Kulturni centar Lab. Iako su svirke i nastupi di-džejeva najčešći događaji, desi se i povremena izložba ili projekcija filma, nakon koje može biti organizovana i diskusija. Na repertoaru su manje zastupljeni filmovi svetske i regionalne kinematografije, a ulaz na projekcije filmova je slobodan.

ScenLab Bioskop

Ovaj bioskop je nastao 2015. godine u organizaciji studenata Scenske arhitekture, tehnike i dizajna sa Fakulteta tehničkih nauka i nalazi se u prostorijama tog fakulteta. Kako im je cilj da značajna svetska kinematografska ostvarenja vrate na filmsko platno, oni na repertoaru imaju filmove velikih režiserskih imena poput Martina Skorsezea, Juna Hoa Bonga ili Hijaoa Mijazakija. Nisu izostavljeni ni kratkometražni filmovi, pa ni moderna ostvarenja sedme umetnosti koja nisu dobila mesta u komercijalnim bioskopima. Ulaz na sve projekcije je slobodan.

Filmski festival Obnova

Kao deo Kaleidoskopa kulture, filmski festival Obnova će po drugi put posetiocima dati priliku da uživaju u nezaboravnim ostvarenjima jugoslovenske kinematografije, dokumentarcima i studentskim filmovima. Pored projekcija biće organizovane radionice i predavanja.

Od 02. do 05. septembra u Kreativnom distriktu na prostoru nekadašnjeg Velikog Limana, ovaj festival će imati za cilj obnovu novosadske filmske produkcije, uz aktivan doprinos srpskoj kinematografiji i novosadskim filmskim radnicima. Obnova će svojim postojanjem da promoviše i afirmiše Novi Sad na filmskoj mapi Evrope i to na tri scene: Obnova, Kolosek i Pogon. Program i satnicu možete pronaći ovde.

Gradić Bioskop

Na Festivalu uličnih svirača ne učestvuju samo muzičari, što su dobre vesti za sve filmofile. Filmske projekcije postale su neizostavni deo Festivala. Posetioce Gradić festa u Podgrađu Petrovaradinske tvrđave očekuje tri dana domaćih i regionalnih ostvarenja i to na otvorenom.

Kao i svake godine, ulaz na projekcije Gradić bioskopa je slobodan. Program možete pronaći ovde.

21114 Film fest

Festival koji se početkom septembra održava pod vedrim nebom na Novom naselju je postao prava zanimacija za Novosađane. Najnovija filmska ostvarenja domaće i regionalne kinematografije, kao i dela sa svetskih filmskih festivala su ono što Novo naselje ima da ponudi. U organizaciji udruženja Novo kulturno naselje ove godine će 21114 Film fest biti organizovan od 9. do 12. septembra, a pored bioskopa se organizuju izložbe, tribine i radionice. Festival dodeljuje i nagradu novonaseljski Zlatni čep, koji se dodeljuje najboljem kratkometražnom filmu po glasovima publike. Program možete pronaći ovde.

Karlovci film festival

Ako vam pogled na filmsko platno nije dovoljan, onda ovaj festival u ponudi ima i pogled na Sremske Karlovce, jer se održava na vidikovcu sa pogledom na ovaj grad. Iako je jedan od mlađih filmskih festivala, Karlovci film festival ipak ima program sa kojim može da se pohvali. Najveća ostvarenja u zemlji i regionu su samo deo ovog trodnevnog festivala koji se održava krajem leta. Tu su i svetska ostvarenja koja ne mogu da se pogledaju u nekim od većih novosadskih bioskopa, ali i dokumentarni i kratkometražni filmovi iz celog sveta.

Projekcije filmova možete očekivati i u Digitalnom omladinskom centru Gradske biblioteke ili u okviru manifestacije Leto na Trgu galerija koje organizuju Galerija Matice srpske, Spomen-zbirka Pavla Beljanskog i Galerija likovne umetnost. Kako bi bili sigurni da nećete propustiti nijednu filmsku projekciju pratite koja dešavanja se odigravaju u Novom Sadu na našem sajtu.

Autor: Miloš Krstić
Foto: Vladimir Veličković