U celoj Srbiji nalaze se samo četiri sinagoge, a jedna od njih krasi centar Novog Sada. Za 100 godina svog postojanja, Novosadska sinagoga postala je jedan od najznačajnijih religijskih i kulturno-istorijskih znamenitosti grada.
Iznad ulaznih vrata Sinagoge videćemo natpis na hebrejskom, sa porukom da je ovde dom molitve svih naroda. Možda deluje zbunjujuće, ali važno je znati da ova jevrejska crkva pripada askenaškom obredu i da je neološkog (liberalnog), a ne ortodoksnog pravca, pa zato i jeste hram svih naroda.
Nažalost, Sinagoga je bila i mesto na kojem su boravili novosadski Jevreji neposredno pre nego što su odvedeni u logore. Kompleks objekata koji čine Sinagogu imaju različite namene, pa su se pored crkve, ovde nalazile i jevrejska škola (danas baletska) i Jevrejska opština. Građevinski kompleks podizan je od 1906. do 1909. godine i delo je budimpeštanskog arhitekte Lipota Baumhorna, a ovo je peta Sinagoga u istoriji grada i pod drugim je stepenom zaštite države.
Unutra se nalazi oko 300 metara kvadratnih vitraža, česma za ritualno pranje ruku, ploča sa imenima Jevreja poginulih u ratu, kao i aron hakodeš u samoj unutrašnjosti crkve – sveti orman koji čuva svitke Tore, 85 knjiga Mojsijevih napisanih na pergamentu. Na galeriji su nekada umesto makete orgulja bile postavljene čuvene Riger orgulje. Danas je Sinagoga jedan od najvažnijih koncertnih prostora, gde su nastupala velika imena klasične muzike.
Autor: Leona Pap
Foto: Jelena Ivanović, Muzej Vojvodine
