Mesto susreta umetnosti, istorije i savremenog duha grada koji baštini bogato kulturno nasleđe jeste novosadski Trg galerija u samom srcu Novog Sada, nezaobilazna turistička destinacija brojnih posetilaca Evropske prestonice kulture. U nastavku vam donosimo priču o nastanku i razvoju ovog gradskog trga, sinonima za galerijsku umetnost.
Današnji Trg galerija u centru Novog Sada nastao je nakon završetka Prvog svetskog rata, u periodu prosperiteta i razvoja grada, a najpre je zamišljen kao poslovni distrikt. Nekada su, pre izgradnje Bulevara Mihajla Pupina, na ovaj trg, koji je do 1992. godine nosio naziv Trg proleterskih brigada, izlazile četiri poznate novosadske ulice Vase Stajića, Ilije Ognjanovića, Mike Antića, kao i mala ulica koja je zapravo bila produžetak Mike Antića, a završavala se kod nekadašnje Jermenske crkve. Kako su radovi na produžetku pomenutog Bulevara odmicali, nekadašnji prelepo ukrašen park pretvoren je u trg današnjeg izgleda, na kojem se nalaze tri impozantne ustanove kulture i veliki parking.
Da li ste znali da je zgrada današnje Galerije Matice srpske, na Trgu galerija, namenski podignuta za Novosadsku produktnu berzu 1926. godine? Projekat za izgradnju ovog objekta uradio je poznati novosadski arhitekta Lazar Dunđerski. Ova zgrada je tri decenije kasnije pretvorena u Galeriju Matice srpske 1958. godine.
Od tog trenutka je počela transformacija Trga od poslovnog u galerijski, te su ubrzo otvoreni Spomen-zbirka Pavla Beljanskog 1961. godine, a zatim 1974. godine i Galerija likovne umetnosti poklon zbirka Rajka Mamuzića.
Galerija Matice srpske je nastavila tradiciju Muzeja osnovanog unutar Matice srpske 1847. godine i postala jedna od najbogatijih i najstarijih institucija u zemlji, koja je u godini titule Evropske prestonice kulture započela proslavu 175. godina od osnivanja. Kao čuvar bogatstva kulturnog nasleđa, GMS je nezaobilazna destinacija turista zbog svoje impozantne stalne postavke, ali i aktuelnih izložbi. Mi vas pozivamo da isplanirate posetu, jer vas trenutno očekuje postavka Jedna sasvim (ne)obična srpsko-francuska veza. Olga Kešeljević i Mark Barbeza, otvorena do 7. maja.
Spomen-zbirka Pavla Beljanskog je prvi objekat u Novom Sadu sagrađen isključivo za potrebe muzejskog prostora, a arhitektonsko je ostvarenje Ive Kurtovića. U Spomen-zbirci možete uživati u remek-delima umetnika poput Nadežde Petrović, Save Šumanovića, Milana Konjovića, Petra Lubarde, Zore Petrović, saznati o životu Pavla Beljanskog i naših najznačajnijih umetnika i umetnica, ali i posetiti aktuelnu postavku Vajar Sreten Stojanović i prostori taktilnosti, otvorenu do 28. maja. Na travnjaku ispred ovog objekta nalazi se spomenik jednoj od naših najistaknutijih slikarki Nadeždi Petrović, podignut 1995. godine.
Treća galerija na ovom Trgu, koja sa ostalim institucijama čine jedinstvenu kulturološku celinu, jeste Galerija likovne umetnosti poklon zbirka Rajka Mamuzića, koja je, dakle, otvorena 1974. godine i vrlo brzo postala poznata po svojoj impresivnoj kolekciji modernih srpskih i jugoslovenskih umetnika. U ovoj ustanovi trenutno možete posetiti izložbu Proleće u galeriji, koja je otvorena za posetioce sve do 21. aprila.
Na ovom trgu se, osim pomenutih ustanova kulture s dugom tradicijom nalazi i Planinarsko-smučarsko društvo Železničar, osnovano 1951. godine, koje danas broji oko 600 redovnih članova, ljubitelja planinarenja. Prostorije ovog društva nalaze se na Trgu galerija 4.
Autorka: Marina Marić
Foto: Vladimir Veličković
