Obilazak Novog Sada ne može da prođe bez posete ovim lokacijama. Oni koji su prvi put u vojvođanskoj prestonici, upravo ovde će se na najbolji način upoznati sa bogatom kulturom, burnom istorijom i lepršavim stilom života grada. A sada iz Beograda u Novi Sad možete stići za svega pola sata, brzim vozom, te svoju turističku priču započeti na železničkoj stanici, koja je rekonstruisana posle gotovo 60 godina. Ukoliko se često i rado vraćate u Novi Sad, budite sigurni da vam ponovna poseta ovim znamenitostima neće dosaditi, jer uvek ima novih detalja, priča i iskustava koje treba otkriti.

1. Trg slobode

📌 Centar

Centralni trg u Novom Sadu je startno mesto i za lokalce i za turiste. Ovde ćete dogovoriti nalaženje sa prijateljima ili napraviti predah od obilaska centra grada, ali sigurno ćete najviše vremena provesti u razgledanju znamenitosti. Centralni deo trga zauzima spomenik Svetozaru Miletiću (1826-1901), čuvenom srpskom političaru i nekadašnjem gradonačelniku Novog Sada. Iza njegovih leđa je Gradska kuća, izgrađena 1895, a ispred statue je čuvena Crkva Imena Marijinog, među Novosađanima poznatija kao Katedrala, čiji sat predstavlja jedan od tri simbola Novog Sada. Obe građevine su dela čuvenog arhitekte Đerđa Molnara.

2. Petrovaradinska tvrđava

📌 Petrovaradin

Čim pređete Varadinski most kročićete na tlo koje su prema nekim saznanjima ljudi naseljavali još od praistorije. Na ovom području boravili su Kelti, Rimljani, Franci, Turci, a za njen izgled kakav danas poznajemo zaslužno je Austrijsko carstvo. Gradnja tvrđave trajala je 88 godina – do 1780. Prostire se na 110 hektara, i jedna je od najvećih i najočuvanijih tvrđava u Evropi. Na Tvrđavi se danas nalaze Muzej i Arhiv Novog Sada, ateljei i galerije likovnih umetnika, Akademija umetnosti, Novosadska astronomska opservatorija sa planetarijumom. Svakako najprepoznatljiviji znak Tvrđave, koji je postao i simbol Novog Sada, jeste toranj sa satom, specifičan po tome što mala kazaljka pokazuje sate, a velika minute.

3. Srpsko narodno pozorište

📌 Centar

Jedna od najvećih građevina u Novom Sadu pruža se na oko 20.000 kvadratnih metara, i najstarija je srpska pozorišna institucija. Osnovano je 1891. godine i ima tri umetnička ansambla – Drama, Opera i Balet. Repertoar pozorišta možete pratiti na ovom linku, kao i u kalendaru događaja na našem sajtu.

4. Dunavska ulica i Dunavski park

📌 Centar

Šetajući verovatno najstarijom novosadskom ulicom naići ćete na Gradsku biblioteku, Muzej Vojvodine i Muzej savremene umetnosti. Ukoliko preferirate posete izložbi u gradu, obavezno obiđete stalne postavke ovih kulturnih institucija. Ne propustite priliku da zalutate u Dunavski park, pravu oazu mira i zelenila u centru grada, u čijem središtu se nalazi malo jezero, a u njemu i ostrvce nazvano Eržebet, po ubijenoj austrijskoj carici, u čiji je spomen na njemu zasađeno drvo žalosne vrbe.

5. Kamenički park

Najstariji i najveći među novosadskim parkovima, Kamenički park je svakako jedan od omiljenih, a zaštićen je i kao spomenik prirode. Dve trećine parke je pod šumom nad kojom leti čak 86 vrsta ptica. U sklopu parka nalazi se i dvorac porodica Marcibanji i Kračonji iz 19. veka, kao i mnogobrojne skulpture i dva jezera, tako da ovu prelepu „rajsku baštu“ nikako ne treba da zaobiđete.

6. Sinagoga

Šetajući Jevrejskom ulicom pažnju će vam zasigurno privući impozantna građevina na kojoj je zlatnim slovima na hebrejskom jeziku ispisano “Neka ova kuća bude dom molitava za sve narode”. Novosadska sinagoga jedna je od četiri sinagoge koje danas postoje u Srbiji, a građena je u periodu između 1906. i 1909. po projektu mađarskog arhitekte Lipota Baumhorna. Danas se u sinagogi održavaju koncerti klasične muzike, a njena zavidna akustika čini je idealnim mestom za uživanje u ovakvim kulturnim sadržajima.

7. Matica srpska

📌 Almaški kraj

Pored toga što maestralnom arhitekturom ostavlja bez daha, zgrada Matice srpske u istoimenoj ulici ima značajnu kulturnu, istorijsku i edukativnu vrednost zbog kojih su Novosađani na nju ponosni. Upravo je Matica srpska krivac što Novi Sad nazivaju “srpskom Atinom”, jer se u vreme kada je ona iz Pešte preseljena u Novi Sad 1864. godine smatrala simbolom građanskog društva, kulture i prosvetiteljstva. Ovo je najstarija srpska književna, kulturna i naučna institucija, sa bibliotekom koja broji preko 3,5 miliona naslova. Zgrada u kojoj se nalazi zadužbina je najveće novosadske dobrotvorke Marije Trandafil.

8. Almaški kraj

📌 Almaški kraj

Zgrada Matice Srpske nalazi se u Almaškom kraju – delu Novog Sada koji je imenovam za zaštićenu kulturno-istorijsku celinu. Razlog za to krije se u autentičnoj arhitekturi i istoriji ovog najstarijeg novosadskog naselja. Pre oko 300 godina ovde su se nastanili stanovnici nekadašnjeg sela Almaš, i udarili temelje za Novi Sad kakav danas poznajemo. Dozvolite sebi da se izgubite u vijugavim ulicama Almaškog kraja, i upoznate stari duh Novog Sada.

9. Kej žrtava racije

Centralni deo dunavskog keja u Novom Sadu zauzima spomenik podignut u znak sećanja na jedan od najtragičnijih događaja u istoriji grada. U takozvanoj januarskoj raciji početkom 1942. fašistički okupatori masovno su streljali preko hiljadu Novosađana, čija su imena ispisana na pločama u podnožju spomenika. Spomenik “Porodica”, rad vajara Jovana Soldatovića datira iz 1971, i podignut je u znak sećanja na žrtve Drugog svetskog rata.

10. Trg galerija

Galerija Matice srpske, Spomen-zbirka Pavla Beljanskog, i Poklon zbirka Rajka Mamuzića – tri izuzetne institucije likovne umetnosti na jednom mestu. U njima ćete naići na izuzetne izložbe poput trenutno aktuelne Novosađani biraju, kao i stalne postavke i druge kulturne sadržaje i događaje, a nema sumnje da će vas očarati i spoljašnji izgled građevina u kojima su smeštene.

Foto: Jelena Ivanović, Vladimir Veličković